Etyka
"Ten, kto zna tylko swój punkt widzenia, niewiele wie."
J.S. Mill
PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU ETYKA
III etap edukacyjny: kl. 1-3 Gimnazjum
Cele kształcenia - wymagania ogólne:
1. Kształtowanie refleksyjnej postawy wobec człowieka, jego natury, powinności moralnych oraz wobec różnych sytuacji życiowych;
2. Rozpoznawanie podstawowych wartości i dokonywanie właściwej ich hierarchizacji; dokonywanie wyboru wartości i tworzenie ich hierarchii;
3. Poznanie specyficznych norm i wartości leżących u podstaw działalności publicznej w szkole (samorząd uczniowski), społeczności lokalnej i państwie demokratycznym; rozpoznawanie sytuacji naruszających te normy i wartości (np. korupcja); podejmowanie działań zgodnych z tymi normami i wartościami w grupie rówieśniczej i szkole;
4. Podjęcie odpowiedzialności za siebie i innych oraz za dokonywane wybory moralne; rozstrzyganie wątpliwości i problemów moralnych zgodnie z przyjętą hierarchią wartości i dobrem wspólnym;
5. Stosowanie zasad harmonijnego współistnienia i współdziałania ze środowiskiem społecznym i przyrodniczym.
Treści nauczania - wymagania szczegółowe:
1. Człowiek jako osoba; natura i godność człowieka;
2. Rola i znaczenie sumienia w ocenie moralnej i dla wewnętrznego rozwoju człowieka;
3. Samowychowanie jako droga rozwoju;
4. Główne problemy współczesnej etyki;
5. Człowiek wobec wartości; człowiek wobec cierpienia i śmierci;
6. Moralność a religia, wiedza i polityka;
7. Wskazania moralne w religii chrześcijańskiej; normy społeczne wynikające z nauki społecznej Kościoła;
8. Wskazania moralne w innych religiach świata;
9. Normy i wartości demokratyczne leżące u podstaw aktywności społecznej na poziomie małej grupy, szkoły, społeczności lokalnej;
10. Moralne aspekty stosunku człowieka do świata przyrody;
11. Praca i jej wartość dla człowieka, znaczenie etyki zawodowej.
Zajęcia 1.
Lekcja organizacyjna.
Zajęcia 2.
Witaj, szkoło!
Inspiracja:
- Ewa Nowak – Kot, który zgubił dom. Wyd. Egmont, Warszawa 2016 r.,
- Wojciech Tochman – Witaj, szkoło. Duży Format. Magazyn Reporterów, nr 35/1198, 1 IX 2016 r.,
- National Geographic - Historia kota Kunkusha
Zajęcia 3.
Kim są uchodźcy?
Inspiracja:
- Ewa Nowak – Kot, który zgubił dom. Wyd. Egmont, Warszawa 2016 r.,
- National Geographic - Historia kota Kunkusha
Zajęcia 4.
Moralność (kamery).
Inspiracja:
- K. Kieślowski, Z punktu widzenia nocnego portiera (film)
- P. Ziemilski, Portier (film)
Zajęcia 5.
Kto dał człowiekowi prawo do buntu?
Inspiracja:
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
- Deklaracja praw człowieka i obywatela
- Powszechna deklaracja praw człowieka
Zajęcia 6.
Czy artysta może więcej?
Inspiracja:
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
- Jeszcze Polska nie zginęła (Kazik Staszewski)
Zajęcia 7.
Patriotyzm (jutra?)
Inspiracja:
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
- Nie pytaj o Polskę (Obywatel G.C.)
- Sorry Polsko (Maria Peszek)
- Nienawidzę cię Polsko (Czesław Śpiewa)
Zajęcia 8.
O patriotyzmie.
Inspiracja:
- Rozmowy z Mistrzem. Leszek Kołakowski o patriotyzmie.
Zajęcia 9.
Dzieci z Dworca Brześć
Inspiracja:
Zajęcia 10.
Moja szkoła. Dopuszczający.
Inspiracja:
- Dopuszczający - reż. Michał Jarczyk
- Tata, a Marcin powiedział: Reforma szkolnictwa
Zajęcia 11.
Mur
Inspiracja:
- Arahja, Kult
Zajęcia 12.
Mur
Inspiracja:
- Arahja, Kult
PO TEJ STRONIE
Dlaczego budujecie mur? W jaki sposób ten mur ma Wam pomóc? Co ten mur ma symbolizować / oznaczać? Jak będziecie się czuć po wybudowaniu muru? Jak sądzicie, jak będą czuć się ci, którzy znajdą się za murem? Jak długo mur będzie stać?
PO TAMTEJ STRONIE
Dlaczego oni budują mur? W jaki sposób ten mur może im pomóc? Co ten mur będzie symbolizował / oznaczał? Jak będziecie się czuć, kiedy znajdziecie się po drugiej stronie muru? Jak sądzicie, jak będą czuć się ci, którzy go budują i za chwilę znajdą się po drugiej stronie? Jak długo mur będzie stać?
Zajęcia 13.
Ten Inny
Inspiracja:
PYTANIA O SENS
Na czym opierasz swoje wyobrażenie o godności człowieka? Czy uważasz, że jeden człowiek może być więcej wart od innego? Czy ludzie mają prawo być całkiem inni niż ty? Co cię obowiązuje w stosunku do innych ludzi? Co obowiązuje innych ludzi w stosunku do ciebie? Na ile „inny” może być drugi człowiek? Co to znaczy solidarność?
PYTANIA MORALNE
Czy możesz dać komuś do zrozumienia, że go nie lubisz? Czy możesz kogoś wyśmiewać? Czy dziewczynki lub chłopcy czegoś nie mogą robić, gdyż są dziewczynkami lub chłopcami? Czy możesz nieraz z kogoś zadrwić? Czy nie powinieneś opowiadać dowcipów, które kogoś urażą? Czy możesz kogoś wykluczyć? Czy możesz kogoś zwymyślać, bo ty zostałeś zwymyślany? Czy masz obowiązek bronić kogoś, kto jest zwymyślany, wykluczony lub dyskryminowany? Czy zawsze musisz robić to, co robi grupa?
Zajęcia 14.
Ten Inny. Ełk.
Inspiracja:
- Atmosfera pogromowa w Ełku (Newsweek, 7 stycznia 2017 r.)
Zajęcia 15.
Moje prawa i wolności
Inspiracja:
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Zajęcia 16.
Moja szkoła. Zmiany w WSO.
Inspiracja:
- Wewnątrzszkolny System Oceniania
Zajęcia 17.
Prawa zwierząt.
Prezentacja Weroniki Sienkiewicz
Zajęcia 18.
Jaka edukacja? Szkoła konserwatywna.
Inspiracja:
Czy szkoła musi być konserwatywna, żeby przynosiła konkretne efekty?, Czy szkoła konserwatywna, czyli broniąca tradycyjnego świata edukacji, naszych kodów kulturowych, ale i szerzej, naszej cywilizacji, to jakaś głupota?, Czy młody człowiek, mimo skłonności do buntu tak naprawdę nie potrzebuje oparcia w osobie bardziej doświadczonej, wyposażonej w kompetencje dyscyplinujące, zdolnej do wskazania właściwych ścieżek ku jasno określonym zasadom: prawdy i dobra, CZYLI autorytetu nauczyciela?
Zajęcia 19.
Jaka edukacja? Szkoła demokratyczna.
Inspiracja:
Czy w szkole demokratyczno-liberalnej tzw. pacyfizm pedagogiczny zwłaszcza, gdy wspiera go ideologia praw ucznia, prowadzi do szkolnej anarchii?, Czy szkoły demokratyczno-liberalne nie kształtują w dzieciach nadmiernego przekonania o własnej doskonałości, zamiast budowania szacunku dla świata dorosłych?, Czy w szkole demokratyczno-liberalnej Nauczyciel przestał być Mistrzem w starym stylu, stając się kimś w rodzaju starszego kolegi, lub enigmatycznym przewodnikiem po bibliotece?
Zajęcia 20.
Czy szkoła powinna zadawać prace domowe?
Inspiracja:
- Anna Dobiegała: "Prace domowe to zmora uczniów. Czy szkoła bez nich jest możliwa?", Gazeta Wyborcza, 30 marca 2017 r.
Zajęcia 21.
Czym jest, a czym nie jest tzw. poprawność polityczna?
Inspiracja:
- J. Jedlicki – "O poprawności"
Zajęcia 22.
Piotr S. – bohater, czy szaleniec?
Inspiracja:
- List Piotra S.
- List Piotra S. do rodziny
- Wiersz Mikołajewskiego
Zajęcia 23.
Życie i śmierć
Inspiracja:
- M. Koszałka – "Deklaracja nieśmiertelności"
Zajęcia 24.
Nanga Parbat
Inspiracja:
W. Wysocki: "Pożegnanie z górami"
R. Kołakowski: "Pożegnanie z górami"
W. Wysocki: "Pieśń o przyjacielu"
M. Baka: "Pieśń o przyjacielu"
Zajęcia 25.
Pejzaż z Ikarem
Inspiracja:
- P. Bruegel (starszy): Pejzaż z Ikarem
- J. Napiórkowska: "O sztuce"
- Z. Herbert: "Dedal i Ikar"
- M. Umer: "Jeszcze w zielone gramy"
- D. Zawiałow: "Jeszcze w zielone gramy"
Zajęcia 26.
Czym jest etyka? Wprowadzenie do podręcznika.
Inspiracja:
- M. Środa: "Etyka dla myślących", wyd. Czarna owca, Warszawa 2016
Zajęcia 27.
Homer - narodziny moralności...
Inspiracja:
- M. Środa: "Etyka dla myślących", wyd. Czarna owca, Warszawa 2016
Zajęcia 28.
Sokrates - cnota jest wiedzą.
Inspiracja:
- M. Środa: "Etyka dla myślących", wyd. Czarna owca, Warszawa 2016
Zajęcia 29.
Filozof, który oddał życie za prawdę.
Prezentacja Marcina Zubrzyckiego
Zajęcia 30.
Platon - sprawiedliwy człowiek, sprawiedliwe państwo.
Inspiracja:
- M. Środa: "Etyka dla myślących", wyd. Czarna owca, Warszawa 2016
Zajęcia 31.
Arystoteles – etyka złotego środka
Inspiracja:
- M. Środa: "Etyka dla myślących", wyd. Czarna owca, Warszawa 2016
